کارشناسان در اختتامیه دهمین نکوداشت هفته علوم و فناوری چاپ بر ضرورت وفاق تاکید و عنوان کردند که معمولا اتحادیه‌ها نقطه تماس از پایین به بالا یعنی بدنه صنف به دولت نیستند، بلکه نقطه تماس حکمرانی از بالا به پایین هستند.
به گزارش مات و براق و به نقل از خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم اختتامیه دهمین نکوداشت هفته علوم و فناوری چاپ ایران با موضوع «صنعت چاپ، وفاق اصناف، تشکل‌ها، نهادهای متولی و نقش پیشکسوتان در تحقق آن» با حضور جمعی از فعالان و پیشکسوتان صنعت چاپ در باغ نگارستان برگزار شد.
محمد بیطرفان، رئیس انجمن علمی فناوری چاپ ایران در سخنانی، گفت: هم‌افزایی بین زنجیره تولید و مصرف ایجاد شد، در حوزه آموزش از آموزش و پرورش هم‌افزایی خوبی از هنرستان تا دانشگاه انجام شده است، در این میان از حامیان معنوی این رویداد تشکر می‌کنم.
وی افزود: در طی هفته اخیر نشست‌ها و سمینارهایی با تمرکز بر موضوع فناوری‌های نوظهور برگزار شد و انجمن با عنایت به اهمیت این موضوع تلاش کرد به سراغ موضوعات و مباحث اساسی و زیربنایی حوزه چاپ برود که به گفته شرکت‌کنندگان هر نشستی که برگزار شد قابلیت برگزاری سمینارهای یک یا دو روزه را دارند، در این حوزه تلاش می‌کنیم فعالیت‌های خود را در طول سال توسعه دهیم و با برگزاری نشست‌های مختلف این رویه را ادامه دهیم.
بیطرفان با اشاره به موضع نشست، عنوان کرد: وضعیت به‌گونه‌ای شده که همدلی و وفاقی بین تشکل‌ها نمی‌بینیم و هم‌افزایی پررنگ نیست؛ بلکه انشقاق رخ داده، اختلاف سلیقه و تک‌روی پیش آمده و این زیبنده این صنعت استراتژیک نیست. اگر به‌دنبال توسعه صنعت هستیم؛ یکی از پایه‌های اصلی آن وفاق و همدلی بین تشکل‌ها است.
وی افزود: از سوی دیگر نقش پیشکسوتان در این وفاق پررنگ و تاثیرگذار است، امیدوارم پشت سر این بزرگان همدلی و هم‌افزایی شکل گیرد و به چالش و فرصت‌هایی که می‌شود خلق کرد، بپردازیم.
مصرف سالانه کاغذ در ایران ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تن است
در بخش دیگر این نشست، حمید نیکدل، رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا نیز در سخنانی، گفت: صنعت چاپ همگن صنف ما هستند، حدود یک‌هزار فعال اقتصادی داریم که زنجیره تامین و تولید و مصرف کاغذ را بر عهده دارند، در این میان مصرف سالانه کاغذ در کشور حدود ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تن است.
وی ادامه داد: اکنون تنها حدود ۶۰۰ هزار تن کاغذ در انواع مختلف داخل کشور در کارخانه‌ها تولید می‌شود و ۲ میلیون تن نیز واردات کاغذ از چین و اندونزی و سایر کشورها داریم.
نیکدل با بیان اینکه هنوز در تولیدکاغذ به خودکفایی نرسیده‌ایم، ادامه داد: طی این سال‌ها ما رشد خوبی در تولید کاغذ صنعتی داشتیم اما در حوزه کاغذ مصرفی خصوصاً تحریر رشدی نداشتیم و امیدوارم در آینده این روند بهبود پیدا کند.
به‌گفته وی، در کشور، جغرافیای خاصی را تجربه می‌کنیم؛ کشور در آستانه خشکسالی است، منابع جنگلی غنی نداریم و در حوزه تولید کاغذ چندان نتوانستیم به جلو برویم، از سوی دیگر شاهدیم که متاسفانه چاپخانه‌داران به دلایل مختلف از کاغذ ایرانی مصرف ندارند.
فعالیت ۱۳۵ اتحادیه صنفی در تهران
جلال ذکایی، دیگر سخنران این نشست بود، وی با اشاره به فعالیت ۱۳۵ اتحادیه صنفی در تهران، عنوان کرد: علاوه بر اتاق اصناف، اتاق بازرگانی و وزارت قرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مجوز می‌دهند،؛ در اصل صنف تشکیل می‌شود تا صدای پراکنده را به صدای واحد تبدیل کند و نیازها و مطالبات را احصا کرده و به گوش دولت برساند اما همیشه نگرانی‌ای در دولت‌ها وجود دارد که گاهی صنف را در مواجهه با خود فرصت و گاهی تهدید می‌بینند.
وی افزود: از میان ۱۳۵ اتحادیه صنفی در تهران خیلی از وجوه مشترک است، به همین دلیل دولت در یک بازه زمانی به این نتیجه رسید که اتحادیه‌های تهران به ۶۰ عدد برسد و یک‌سوم بشود که حرف درستی بود زیرا این تعدد، آسیب‌زا است.
ذکایی با بیان اینکه همه اتحادیه‌ها با استدلال فنی و غیرفنی با این موضوع مخالفت کردند، ادامه داد: این مقاومت شکل گرفت و دولت به این جمع‌بندی رسید که یکسری سامانه برای یکپارچه کردن صنوف ایجاد شود؛ این سامانه‌ها نیز هر کدام چالش و مسئله خاص خود را برای صنف ایجاد کرده است.
وی با اشاره به اینکه اکنون حدود ۶سامانه شکل گرفت و تعدد سامانه‌ها مازاد بر تعدد اتحادیه‌ها شد، گفت: حاکمیت و دولت از روش‌های مختلف استفاده کرد تا اتحادیه‌ها تجمیع شوند و اتحادیه قوی یکپارچه داشته باشیم، ۶ نهاد برای تشکل مجوز صادر می‌کنند، از سوی دیگر تشدد بین اتحادیه‌ها ایجاد شده است و هر کس در اتحادیه، ساز خودش را می‌زند.
ذکایی همچنین درباره اهداف تشکیل اتحادیه‌ها توضیح داد: اتحادیه‌ها تشکیل شدند که خواسته‌ها را تجمیع، اهداف مشترک را شناسایی و تبدیل به لایحه و درخواست عمومی برای صنف کند اما در قانون نظام صنفی، وظایفی مثل صدور پروانه کسب، اخطار به افراد غیرقانونی، آموزش برای اتحادیه‌ها پیش‌بینی شده است، در قانون پیش‌بینی نشده که اتحادیه‌ها می‌توانند از دولت چیزی طلب کنند.
وی با بیان اینکه اتحادیه چاپخانه‌داران را نخستین سندیکای کارگری ایران و قدیمی‌ترین سندیکا در ایران معرفی می‌کنند، توضیح داد: اما معمولاً برای اتحادیه‌ها یکسری ظرفیت قانونی و فراقانونی نیز در نظر گرفته شده است، ظرفیت عرفی و فراقانونی‌ای داریم که جزو قوانین نانوشته اتحادیه‌ها است؛ به‌عنوان مثال اگر مشکلی برای واحد صنفی ایجاد شد، من به‌عنوان رئیس اتحادیه می‌توانم راحت‌تر و سریع‌تر به نهادهای دولتی و نظارتی بروم و این ظرفیت، عرفی است که ریاست اتحادیه بتواند استیفای قانون کند حتی اگر در قانون دیده نشده باشد.
تسریع مسیر فعالیت صنف با کمک اتحادیه‌ها
در بخش دیگر این نشست حمید غفاری، عضو هیئت‌مدیره تعاونی چاپخانه‌داران تهران در سخنانی، عنوان کرد: پیدایش سندیکای کارگری در مقابل سرمایه‌داران کشوری بود، سندیکا ایجاد شد تا بتواند حقوق خود را حفظ کند، تشکل‌های ما وفاق نیست و کمرنگ و شکننده است.
همچنین بیژن گلستانیان فعال صنعت چاپ نیز درد ادامه نشست در سخنانی گفت: در گذشته صنف کاری نداشت و دولت درآمد ارزی خوبی داشت اما الان دولت درآمد ارزی ندارد و جمعیت بالا رفته و دولت از اصناف و شرکت‌ها کسب درآمد می‌کند.
وی افزود: ما در صنف‌ها با سامانه‌های مختلف در تعامل و ارتباط هستیم، از قوه قضاییه تا بانک‌ها، وزارت کار، سازمان تامین اجتماعی و وزارت دارایی و …که هر یک از آنها چالش‌ها و مشکلات خاص خود را به همراه دارند.
به گفته گلستانیان، اتحادیه‌ها و تشکل‌های صنعت چاپ باید مسیر کار و فعالیت‌های این حوزه را در صنعت چاپ تسریع ببخشند و فعالیت صنف خود را بهبود بدهند.
همچنین در ادامه این نشست، مریم عطایی فرد، استاد چاپ پژوهشگاه رنگ در سخنانی گفت: طی ۱۵ سال اخیر همدلی بین صنف و دانشگاه کمرنگ بود اما به مرور زمان این همدلی را بیشتر می‌بینیم، همچنین بین اهالی دانشگاه نیز این روند تسریع پیدا کرده است.
وی ادامه داد: در گذشته این امکان وجود داشت که رشته چاپ در مقطع ارشد و دکترا دانشجو تربیت کند، در دانشگاه‌های امیرکبیر، تهران و شهید بهشتی می‌توانستند دانشجو در این مقاطع داشته باشد تا صادرات و زبان جهانی داشته باشد اما در سال‌های گذشته این فرصت‌ها از دست رفته است، امیدوارم با یاری دولت این زمینه محقق شود.
همچنین احمد قرنلی، عضو هیئت مدیره تعاونی لیتوگرافان نیز در سخنانی گفت: اولین مطلب در همدلی این است که کسانی که برای پست و مقامی در اتحادیه کاندید می‌شوند نباید فقط خودشان را ببینند، بلکه باید فرصت کافی برای پیگیری امور خودشان داشته باشند و در صنف شناخته شده باشند.
نقش پررنگ انجمن‌ها در آینده صنعت چاپ
در ادامه این نشست حمید فریور، کارشناس و فعال صنعت چاپ به طرح نکاتی درباره اهمیت تشکل‌های صنفی پرداخت و گفت: من آینده روشنی برای اتحادیه‌های صنعت چاپ نمی‌بینم و معتقدم در آینده انجمن‌ها باید نقش مهمی ایفا کنند.
وی در این زمینه توضیح داد: اگر قانون نظام صنفی را خوانده باشیم، متوجه می‌شویم که اتحادیه‌ها نقطه تماس از پایین به بالا یعنی بدنه صنف به دولت نیستند، بلکه آنها نقطه تماس حکمرانی از بالا به پایین هستند و دستورات دولت به صنف هستند.
فریور ادامه داد: اصولاً در قانون نظام صنفی نگاه تخصصی به صنف نشده است، معمولاً رئیس اتحادیه‌ها هستند که دیده می‌شوند و جز نقش پررنگ برای روسا، نقش قابل توجهی را برای اعضای هئیت مدیره ندیدم.
وی با بیان اینکه اگر ظرفیت اتحادیه ظرفیتی نیست که با آن مطالبات صنوف و کسبه را انجام داد، گفت: اگر دنبال وفاق هستید هر کس کار خودش را بکند، یعنی هر انجمن و تشکلی باید به تناسب حوزه کاری خود وظایف و فعالیت‌هایشان را انجام بدهند. انجمن تخصصی می‌تواند در هر حوزه‌ای اظهارنظر کند و نظرهایشان متقن‌تر و حرفه‌ای‌تر است.
لزوم همدلی در صنف
مریم حسین‌نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ نیز در سخنانی گفت: باید نگاه ایده آلیست داشته باشیم، نشریه علمی پژوهشی نداریم و نسل جدید نیاز دارند تلاش آنها در قالب یک نشریه دیده شود یا همایش علمی و پژوهشی داشته باشیم و به حضور نیروهای جوان نیاز داریم.
وی ادامه داد: برای سال آینده با مجوز آی اس سی این هفته را با مقالات و سمینار علمی برگزار شود. طی ده سال گذشته جمع زیادی از فعالان کنونی صنعت چاپ در این رویداد حضور داشتند و خوشحالیم که اکنون به این دوره رسیدیم.
حاج حسین محمدی، پیشکسوت صنعت چاپ نیز به عنوان آخرین سخنران این نشست، گفت: متاسفانه امروز همدلی‌ای در صنف ما نیست، من بیش از ۶۴ سال از عمرم را در صنعت چاپ گذراندم و هنوز هم شاهدم که این صنعت بین وزارت صمت و ارشاد سرگردان است و گویی در خلا زندگی می‌کنیم.
به گزارش ایبنا؛ همچنین در پایان این نشست از مریم‌عطایی فرد، عضو سابق هیئت مدیره انجمن علمی فناوری چاپ ایران و عضو گروه چاپ پژوهشگاه رنگ، عاطفه افشارپور، مسئول روابط عمومی انجمن علمی فناوری چاپ ایران، ساره گودرزی، خبرنگار خبرگزاری کتاب (ایبنا)، حاج حسین محمدی، استاد و پیشکسوت صنعت چاپ ایران، سعید پورمهدیان، عضو سابق هیئت مدیره انجمن علمی فناوری چاپ ایران و استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر، سید محمد میرنعمتی‌نیا، دبیر رشته چاپ هنرستان امام صادق (ع) و امیرعلی بینا، مدیرمسئول و سردبیر هفته‌نامه و پایگاه خبری «بازار» تقدیر شد.
